Một chuyên gia Tây Ban Nha đã có nhận định thẳng thắn về vụ án 2 nghệ sĩ Việt bị bắt vì cáo buộc cưỡɴԍ ʙức thiếu nữ 17 tuổi, tiết lộ tình tiết nghiêm trọng trong vụ án.

Thời gian qua, vụ 2 nghệ sĩ Việt Nam bị tố нιếᴘ ᴅâм một cô gái 17 tuổi tại Tây Ban Nha đang gây xôn xao dư luận. Đến nay, tòa án Tây Ban Nha chưa có phán quyết cuối cùng, hai nghệ sĩ đang được tại ngoại nhưng bị thu giữ hộ chiếu.

Để tìm hiểu rõ hơn sự việc, Zing đã có cuộc trao đổi với và Patricia F Faraldo Cabana, giáo sư luật hình sự tại Đại học A Coruña, Tây Ban Nha. Bà cũng là người tham gia hỗ trợ soạn thảo “Only yes means yes” – dự luật mang tính bước ngoặt về sự đồng thuận trong bạo lực tình dục ở Tây Ban Nha đã được Hạ viện thông qua.

Về thủ tục tiêu chuẩn của một vụ án, bà Patricia cho biết: “Thủ tục rút gọn ở Tây Ban Nha xét xử các тộι danh có án phạt tù với thời hạn lên tới 9 năm. Thủ tục bắt đầu với đơn tố cáo do ɴạɴ ɴнâɴ trình báo, nhưng cũng có thể với bản báo cáo của cảnh sát hoặc thẩm định của công tố viên.

Các thông báo chính thức sẽ được gửi đến một địa chỉ ở Tây Ban Nha của bị đơn. Họ có quyền đại diện truy tố bởi luật sư riêng.

Quá trình này có ba giai đoạn: Thẩm định, chuẩn bị phiên tòa xét xử trực tiếp bằng lời nói, phiên tòa xét xử trực tiếp bằng lời nói.

Hai giai đoạn đầu tiên sẽ được tổ chức bởi Tòa Dự thẩm (Juzgado de Givingucción).

Phiên tòa xét xử trực tiếp bằng lời nói sẽ diễn ra tại tòa án tương ứng về mặt pháp lý, tùy theo hành vi phạm тộι. Những тộι danh mà bản án quy định từ 5 năm tù trở xuống sẽ xét xử tại Tòa án hình sự địa phương (Juzgado de lo Penal). Những тộι danh phạt tù 5-9 năm sẽ xét xử tại Tòa án cấp tỉnh (Audiencia Provincial).

Tòa Dự thẩm phụ trách điều tra тộι phạm, bối cảnh, hoàn cảnh, thủ phạm và bất kỳ vấn đề nào khác liên quan đến hành vi phạm тộι. Công tố viên phải đảm bảo quyền của bị cáo được tôn trọng và quyền của ɴạɴ ɴнâɴ được bảo vệ.

Các bị cáo sẽ xuất hiện trong phiên xét xử trực tiếp với luật sư tại tòa. Nếu vắng mặt, phiên tòa sẽ tạm hoãn và tòa án sẽ ban hành lệnh khám xét. Bằng chứng các bên, đã được nguyên đơn và luật sư của bị đơn đệ trình trong các văn bản buộc тộι tương ứng, sẽ được đề cập trong giai đoạn cuối.

Quá trình xét xử sẽ hoàn tất khi tòa án đưa ra bản án. Bị cáo có thể kháng cáo. Nếu xét xử tại Tòa án hình sự địa phương thì kháng cáo lên Tòa án cấp tỉnh, còn nếu xét xử tại Tòa án cấp tỉnh thì kháng cáo lên Tòa án quốc gia.

Thủ tục thông thường ở Tây Ban Nha khi xét xử các тộι danh có án phạt tù có thời hạn trên 9 năm. Giống trong thủ tục tố tụng hình sự rút gọn, quá trình này cũng có ba giai đoạn.

Giai đoạn điều tra gồm chuẩn bị xét xử và điều tra thêm để xác định chắc chắn có hành vi phạm тộι và xác định trách nhiệm của những người bị buộc тộι. Tòa Dự thẩm và Tòa án cấp tỉnh sẽ chịu trách nhiệm quá trình này. Truy tố trong giai đoạn này được giữ kín với các bên thứ 3. Trách nhiệm dân sự của bị đơn cũng sẽ được xác định trong giai đoạn này.

Giai đoạn thứ hai, chuẩn bị xét xử trực tiếp sẽ diễn ra tại Tòa án cấp tỉnh. Các thủ tục bổ sung sẽ được thực hiện, để xác nhận việc truy tố; hoặc ra lệnh nộp hồ sơ vụ án khi xác định chưa có hành vi phạm тộι, hoặc bị đơn không thực hiện hành vi phạm тộι đó.

Trong quá trình xét xử trực tiếp, các bên có thể trình bày bằng văn bản về hành vi phạm тộι, trách nhiệm của người bị buộc тộι, chứng cứ và hình phạt. Bằng chứng của các bên sẽ được xem xét trong quá trình này.

Trong giai đoạn này, các bên phải trình bày các bản khai cuối cùng bằng văn bản. Trước khi thẩm phán tuyên án, các bên có quyền đưa ra bản khai cuối cùng. Bản án mà thẩm phán quyết định có thể đem lên kháng cáo trước Tòa án Tối cao (Tribunal Supremo).

Khi được hỏi về mức độ nghiêm trọng của trường hợp 2 nghệ sĩ Việt bị khởi tố, bà cho biết тộι phạm tình dục được coi là khá nghiêm trọng tại Tây Ban Nha. Khi được tại ngoại, các bị cáo phải thường xuyên báo cáo với cảnh sát cũng như tùy thuộc vào yêu cầu của tòa án”.

Bà Patricia cũng nói thêm quá trình điều tra thực tế thường phải mất tới vài tháng, thậm chí vài năm trước khi vụ án được đưa ra xét xử.

“Nếu một người bị buộc тộι nhẹ, người đó có thể trải qua các thủ tục tố tụng nhanh (juicio rápido). Trong trường hợp đó, phiên điều trần có thể diễn ra vài ngày sau khi bị bắt.

Trong trường hợp của hai nghệ sĩ Việt, đến thời điểm này, họ vẫn chưa được tố tụng nhanh. Điều đó có nghĩa trường hợp này khá nặng. Việc 2 nghệ sĩ này được tại ngoại có nghĩa thẩm phán thấy hai người không có dấu hiệu tái phạm, đi về nước hoặc gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng trong lúc được tại ngoại”.

Khi được về việc khi nào 2 nghệ sĩ này sẽ được phép về nước, bà chia sẻ: “Không có quy định chung về việc cho phép nghi phạm trở về nước, nhưng thông thường các điều kiện áp đặt đối với bị cáo khi tại ngoại trong thời gian chờ xét xử khiến họ không thể trở về.

Chẳng hạn, họ phải giao nộp hộ chiếu, trình diện tại đồn cảnh sát hàng ngày hoặc hàng tuần, hay phải ở lại một thị trấn nhất định của Tây Ban Nha,…”

Về việc dẫn độ các nghi phạm về Việt Nam và khả năng xét xử ở Việt Nam, bà Patricia cũng tiết lộ:

“Dẫn độ là thủ tục pháp lý đề cập đến việc chuyển giao một người bị buộc тộι hoặc kết án phạm тộι từ một quốc gia khác đến quốc gia đưa ra yêu cầu này, để họ có thể bị truy tố hoặc chấp hành bản án đã áp dụng.

Nếu họ được phép quay trở lại đất nước hoặc trốn khỏi Tây Ban Nha trong khi chờ xét xử, họ có thể bị dẫn độ trở lại Tây Ban Nha. Tuy nhiên, thủ tục dẫn độ khá phức tạp và khắt khe, liên quan đến cả chính phủ Tây Ban Nha, chính phủ Việt Nam và các tòa án liên quan, với nhiều yêu cầu. Nhiều quốc gia không dẫn độ công dân của họ.

Trong trường hợp (của hai nghệ sĩ), các nghi phạm sẽ không bị dẫn độ về Việt Nam. Họ chỉ có thể về nước khi được xử trắng án. Trong quá trình xem xét, họ vẫn xem như người bản xứ, xử theo luật của địa phương”

Bà Patricia cũng nhận định theo tình tiết được tiết lộ, trong trường hợp của 2 nghệ sĩ Việt không thấy đề cập tới chi tiết bạo lực hoặc đe dọa nên có thể cả hai sẽ bị kết тộι lạm dụng tình dục. Nếu bị тộι danh tấn công tình dục 1 cô gái 17 tuổi và xâm phạm quyền riêng tư nghiêm trọng, mức phạt tù tối đa sẽ là 15 năm tùy từng trường hợp.

Bà Patricia cũng cho biết sự việc chỉ có thể được giải quyết ngoài tòa án nếu ɴạɴ ɴнâɴ rút đơn khiếu nại, bỏ cáo trạng và công tố viên quyết định không theo đuổi vụ án.

“Công tố viên có thể quyết định tiếp tục vụ án nếu việc đó là vì lợi ích của cộng đồng. Chẳng hạn, nếu nghi phạm đang bị truy tố về một loạt тộι danh chống lại người khác, họ có thể bị khởi tố vì lợi ích cộng đồng.

Nếu không thuộc trường hợp này, luật sư bào chữa có thể đạt được thỏa thuận với công tố viên để có bản án nhẹ hơn. Trong những trường hợp như vậy, bị cáo xuất hiện tại tòa chỉ để thông qua lời nhận тộι và bản án.

Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng Luật Tố tụng hình sự Tây Ban Nha chỉ quy định thương lượng khi mọi đồng phạm đều thừa nhận sự thật và nhận тộι. Không thể tránh một phiên điều trần trực tiếp bằng lời nói nếu bất kỳ đồng phạm nào từ chối nhận тộι”.

(Techz)