“Bác sĩ học võ nhằm rèn luyện sức khỏe, không phải để đánh nhau. Bệnh viện chứ đâu phải là đấu trường”, Nguyễn Trọng Anh, bác sĩ Phòng khám chấn thương chỉnh hình, nhận định.

Đồng hồ điểm 16h30, bác sĩ Lư Lan Vi, Trưởng khoa nhi C Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới, thay áo blouse trắng thành bộ võ phục, rồi bước đến sân tập cùng 30 đồng nghiệp khác.
Đã hơn 3 tháng kể từ khi người phụ nữ 37 tuổi theo học bộ môn võ Aikido. Cứ đến chiều thứ 3 và thứ 5 hàng tuần, nữ bác sĩ lại có mặt ở hội trường bệnh viện để tiếp tục học những động tác mới. Ngoài Lan Vi, nhiều bác sĩ, cán bộ y tế khác cũng theo học lớp võ này.

Trao đổi với Zing.vn, cô cho biết học võ để rèn luyện sức khỏe, giảm stress. “Nếu như mình có gặp trường hợp bị tấn công thì cũng được tự tin. Nhưng cái chính yếu vẫn là giúp bản thân khỏe mạnh, hiểu mình hơn”.

Tuy nhiên, vẫn có bệnh viện việc đặt mục tiêu các y, bác sĩ học võ để tránh bị bạo hành lên hàng đầu.

Thực hư bác sĩ học võ để chống bạo hành

Cách đây nửa năm, dư luận xôn xao khi báo chí đưa tin lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) thuê võ sư về dạy cho bác sĩ, cán bộ y tế để học cách phòng thân, ứng xử với các tình huống cấp bách xảy ra của những đối tượng cá biệt như say rượu, côn đồ hay xử lý tốt các tình huống xô xát trong bệnh viện, tránh xảy ra tình trạng hành hung nhân viên y tế.

Tại TP. HCM, một số bệnh viện như Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới cũng tổ chức các lớp võ thuật với những võ sư chuyên nghiệp giảng dạy để nhân viên y tế theo học.

Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới đã tổ chức cho các y, bác sĩ học võ được gần 4 tháng. Ảnh: Lê Trọng.

TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới, tiết lộ câu lạc bộ võ Aikido hoạt động từ tháng 6 và đã thu hút gần 100 y, bác sĩ của bệnh viện ghi danh. Tuy nhiên, mỗi buổi học chỉ có khoảng 30 người tham gia do đa phần bác sĩ, điều dưỡng vướng lịch trực.

TS.BS Vĩnh Châu cho biết mục đích của lớp võ là để “anh chị em trong bệnh viện có môi trường rèn luyện thể chất, sức khỏe tốt hơn và giao lưu với nhau”.

“Tôi cũng cam đoan y bác sĩ không học võ để tự vệ trong trường hợp xô xát với người nhà bệnh nhân. Bộ môn Aikido mà chúng tôi đang học, để có thể tự vệ được cũng phải mất 4-5 năm tập luyện. Mục đích của Aikido cũng không phải để tấn công ai”, bác sĩ Vĩnh Châu quả quyết.

Bà Phan Thị Ngọc Linh, Giám đốc điều hành tổ chức Trung Tâm Nghiên Cứu Cải Tiến Y Tế (CHIR) cũng khẳng định: “Tôi đã làm việc với rất nhiều bệnh viện từ Bắc chí Nam. Có một số bệnh viện tổ chức học võ để nhân viên y tế sinh hoạt thể thao, chứ không phải mục đích để tự vệ khi có bạo hành y tế xảy ra”.

Cùng ý kiến không đồng tình với việc cho bác sĩ học võ, Bác sĩ Nguyễn Trọng Anh, Phòng khám chấn thương chỉnh hình Mỹ quốc, nhấn mạnh: “Bệnh viện chứ đâu phải là đấu trường”.

Theo quan điểm của bác sĩ Võ Xuân Sơn, bác sĩ phẫu thuật cột sống, phòng khám Exson, việc học võ để đối phó với bạo hành y tế chỉ làm gia tăng sự đối đầu, làm xấu thêm về mặt đạo đức xã hội.

Các lý do khiến người nhà tấn công thầy thuốc bao gồm bị nhắc nhở giữ trật tự, không đồng ý cách điều trị, không hài lòng vì sự chậm trễ, yêu cầu chuyển viện chưa được đồng ý, người nhà tử vong.

Cá biệt, có những trường hợp đối tượng tấn công nhân viên y tế khi không có người thân đang điều trị tại bệnh viện.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, nạn bạo hành y bác sĩ diễn ra trên phạm vi toàn cầu, chủ yếu do bệnh nhân cùng người nhà gây ra. Ước tính 8-38% nhân viên y tế bị hành hung ít nhất một lần trong đời. Hàng loạt trường hợp phải chịu sự đe dọa, xúc phạm bằng lời nói.

Nhóm y bác sĩ dễ trở thành mục tiêu tấn công nhất là người trực tiếp chăm sóc bệnh nhân hoặc làm ở phòng cấp cứu. Người thầy thuốc cần phải tự bảo vệ mình, chính vì vậy học võ là một trong những giải pháp đang được một số bệnh viện áp dụng hiện nay.

Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng học võ không phải để đánh nhau. Võ thuật giúp bản thân khiêm tốn hơn, tính kỷ luật cao hơn, có trách nhiệm và dám chịu trách nhiệm.

Ngoài ra, luyện tập võ thuật còn giúp các y bác sĩ có sức khỏe để thực hiện tốt công tác chuyên môn cứu người.

Võ không phải biện pháp chống bạo hành?

Trao đổi với Zing.vn, bà Ngọc Linh, nhận định vấn đề bác sĩ bị bạo hành bởi bệnh nhân, gia đình bệnh nhân chỉ là “bề nổi của tảng băng chìm”.

Theo bà, người bệnh, thân nhân say rượu hay phê thuốc không làm chủ được hành vi dẫn đến hành hung bác sĩ không phải nguyên nhân cốt lõi vì nó nằm ngoài tầm kiểm soát của con người. Những người tỉnh táo, trí thức cũng có thể vì rất nhiều lý do khác dẫn đến hành vi không có sự kiềm chế của bản thân.

TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu học võ để rèn luyện sức khỏe. Ảnh: Lê Trọng.

Bà Linh nhận định biện pháp để bác sĩ, cán bộ y tế chống bị bạo hành là khơi gợi những cảm xúc tích cực từ cả hai phía.

Quan điểm trên góp phần giải quyết vấn đề về sự thay đổi thái độ phục vụ, giao tiếp của một số ít bác sĩ, nhân viên y tế vẫn còn chậm trong bối cảnh hiện nay.

Ví dụ, những trường hợp bác sĩ nói trống không, gắt gỏng, xử lý chậm, làm tắt quy trình, giải thích chưa cặn kẽ… vẫn diễn ra hàng ngày, khiến bệnh nhân và người nhà của họ không ngại “thượng cẳng tay, hạ cẳng chân” đối với các y, bác sĩ.

Bà Ngọc Linh cho rằng ở cương vị người thầy thuốc, họ phải có thái độ cư xử hòa nhã, lịch sự với người bệnh. “Bác sĩ phải luôn cố gắng cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ, chủ động, giải toả cảm xúc tiêu cực cho người bệnh và thân nhân của họ”, bà nhấn mạnh.

TS.BS Vĩnh Châu cũng đồng tình với quan điểm này. Ông cho rằng cách giải quyết hiệu quả là người bác sĩ cố gắng giao tiếp, giải thích cho bệnh nhân hiểu vấn đề.

“Ở bệnh viện của tôi, trường hợp nếu quá căng thẳng thì sẽ có lực lượng an ninh can thiệp”, ông nói thêm.

Học võ không phải là biện pháp lâu dài để phòng vệ cho bác sĩ. Ảnh: Lê Trọng.

Ngoài ra, ở khía cạnh người bệnh, thân nhân cố gắng chia sẻ những câu chuyện, bày tỏ sự đồng cảm để xoá dần khoảng cách với bác sĩ. Hoặc ít nhất cũng tự tìm hiểu và có cách thức để nhân viên y tế phải hợp tác với mình, cung cấp đầy đủ thông tin cho mình.

“Bảo vệ của bệnh viện cần chủ động xuất hiện ngay khi có bệnh nhân – thân nhân lớn tiếng, làm cho con người dù giận nhưng không “mất khôn”, nhân viên y tế vững tâm lý làm việc, giải thích rõ ràng hơn” – bà Phan Linh nhấn mạnh.

Còn với quan điểm của Ths. Văn Thị Thúy Hường, việc thay đổi tư duy và nhận thức của bác sĩ, cán bộ nhân viên y tế theo hướng cởi mở hơn sẽ giúp họ thấu hiểu đặc thù và sự khắc nghiệt của nghề nghiệp, bối cảnh xã hội, nhu cầu của người dân để từ đó xác định rõ tinh thần trách nhiệm, thái độ làm việc.

Sau cùng, Ths. Hường kết luận ngành y tế (Bộ và các đơn vị y tế), với sự hỗ trợ của truyền thông cần có nhiều biện pháp dưới nhiều hình thức để người dân tôn trọng, thấu hiểu, chia sẻ, đồng cảm với những vất vả, gian nan của nhân viên y tế, và vai trò của nhân viên y tế đối với việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

Theo Nhật Lam – Việt Đức – Lê Trọng/ Tri thức trực tuyến