Đan Trường, Lệ Quyên, Tùng Dương dù là những nghệ sĩ gạo cội nhưng lại gây thất vọng khi “hát chùa” ca khúc của người khác. Hành động này khiến họ nhận về rất nhiều chỉ trích từ công chúng.

Những ngày qua, câu chuyện bản quyền tác giả, tác phẩm trong showbiz lại trở nên nóng hơn bao giờ hết. Nguyên nhân bởi hàng loạt gương mặt đình đám như Đan Trường, Lệ Quyên, Tùng Dương lần lượt bị tố sử dụng trái phép ca khúc của đồng nghiệp để biểu diễn mà không xin phép. Người tố các nghệ sĩ là đơn vị sở hữu bản quyền bài hát, nhạc sĩ. Họ đều tỏ ra rất bức xúc, khẳng định đây là hành vi vi phạm pháp luật và có thể sẽ nhờ pháp luật can thiệp để giải quyết.

Nhận ra việc làm của mình là sai, Lệ Quyên, Đan Trường và công ty Đông Đô Show (đơn vị tổ chức đêm nhạc có sự tham gia của Tùng Dương) đều đã lên tiếng. Họ làm việc với ACV Entertainment và gửi lời xin lỗi, cam kết sẽ không lặp lại hành động “xài chùa” ca khúc như trước đây.

Mặc dù vậy, dư luận vẫn tỏ ra rất gay gắt, liên tục chỉ trích các nghệ sĩ. Theo đám đông, cả Lệ Quyên, Đan Trường hay Tùng Dương đều là những cái tên gạo cội, hoạt động lâu năm trong nghề nên nắm rõ quy tắc, luật lệ. Hành động “hát chùa” lần này là khó chấp nhận, xứng đáng bị lên án.

Liên quan đến sự việc này, luật sư Trương Thị Dạ Thảo, văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam đã có chia sẻ với Dân Trí. Bà cho rằng việc quyền tác giả, tác phẩm bị xâm phạm thời gian qua đã trở nên phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật.

Trên thực tế, quyền tác giả đã được quy định rõ trong Luật Sở hữu trí tuệ. Theo đó, quyền tác giả của một tác phẩm có từ thời điểm tác giả sáng tạo ra tác phẩm trên cơ sở độc lập, không sao chép từ tác phẩm khác, và định hình dưới một hình thức vật chất nhất định. Nói cách khác, quyền tác giả của tác phẩm được bảo hộ trên cơ chế tự động phát sinh, không phụ thuộc vào đăng ký hay không đăng ký ở cơ quan có thẩm quyền.

Hành động cover bài hát, biểu diễn nó trước công chúng mà không xin phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, không trả thù lao là xâm phạm quyền tác giả theo quy định trong Luật Sở hữu trí tuệ. Trong trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không trả tiền thì không được làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường của tác phẩm, không gây hại đến quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. Đồng thời phải thông tin tên tác giả, nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm.

Điều 12 Nghị định 131/2013/NĐ-CP đã quy định về mức xử phạt vi phạm quyền tác giả. Theo đó, việc cover, biểu diễn trái phép có thể bị phạt tiền đến 15 triệu đồng với cá nhân, 30 triệu đồng với tổ chức. Để khắc phụ hậu quả, biện pháp được đưa ra là buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường Internet và kỹ thuật số.

Các các nhân khi muốn cover hay biểu diễn bất cứ bài hast nào cũng đều phải xin phép, thanh toán quyền lợi vật chất cho chủ sở hữu theo quy định pháp luật nếu không muốn vướng vào tranh cãi pháp lý.

Hiện nay, các chủ thể quyền tác giả thường ủy quyền cho Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) để làm việc với các tổ chức, cá nhân có ý định sử dụng bài hát. Nhưng không phải sản phẩm nào cũng do đơn vị này quản lý. Vì vậy không thể phủ nhận rằng việc tìm cách liên hệ với tác giả, chủ sở hữu bài hát để xin phép vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Trong khi đó, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả cũng khá e ngại trước việc kiện tụng vấn đề bản quyền bởi theo luật sư Thảo: “Quy trình tố tụng để giải quyết tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ thường tốn rất nhiều thời gian và công sức để chứng minh hành vi vi phạm và thiệt hại thực tế phát sinh nếu có yêu cầu bồi thường thiệt hại”.