Nhiều người cho rằng danh ca Khánh Ly là một trong những người tình, tri kỷ đã đi qua “cõi tạm” của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Điều này dường như chỉ thuyết phục tôi một nửa, bởi đồng ý rằng nữ ca sĩ tài hoa là một nàng thơ, hồng nhan trong âm nhạc của vị vĩ nhân này, họ đồng điệu trong tâm hôn, thương nhau như những người thân.

Còn về khía cạnh tình cảm đôi lứa, thì rõ ràng là không mảy may một chút nào, vì nhạc sĩ Trịnh Công Sơn khác với những người đàn ông mà danh ca Khánh Ly đã đem lòng yêu thương trong suốt cuộc đời cô.

Danh ca Khánh Ly tên thật là Nguyễn Thị Lệ Mai. Cô sinh ngày 6/3/1945 tại Hà Nội. Cũng có nhiều tài liệu ghi lại rằng cô tên Phạm Thị Lệ Mai khi lấy họ theo người cha dượng. Trước đây, bố của cô là một nhà hoạt động chính trị thời thập niên 40 – 50 nên thường xuyên lánh nạn vắng nhà. Sau đó, mẹ cô đi bước nữa, cha mất sớm mà không rõ lý do. Đến năm 1954, cô theo mẹ vào Nam sinh sống.

Vì mẹ quá mải mê với cuộc sống mưu sinh mà Khánh Ly hồi nhỏ thiếu tình thương từ gia đình, cô luôn khao khát có được tình cảm của cha, nên luôn mang cảm giác giận hờn tất cả mọi người vì những cái mình thiếu.

Tình yêu đời đời của cô đến năm 14. Chàng trai mà Lệ Mai ngày ấy thầm thương là Hải – một người trong nhóm bạn của anh. Trong ký ức của nữ danh ca, Hải là chàng trai duyên dáng, nhảy đầm giỏi, tình cảm của họ trong sáng đến độ cái nắm tay còn chưa có, chỉ biết gặm nhấm cảm giác nhớ mong. Chính vì quá hồn nhiên, ngây ngô nên Hải còn hứa khi nào ra trường sẽ cưới cô.

Nhưng mà tình yêu tuổi học trò mà, sao có thể chắc chắn được điều gì. Và thế là Hải bỏ trường dược để nhập ngũ, trở thành lính không quân. Khoảng cách địa lý, thời gian và những biến động lịch sử đã khiến họ không còn gặp nhau nữa.

Tôi nghe nói sau đó, Khánh Ly kết hôn năm 16. Nghe thì thật là chấn động, nhưng khi ấy cô cưới không phải vì yêu mà là do một phút nông nổi của tuổi trẻ, muốn làm trái ý mẹ nên sa vào những cuộc vui, kết quả là cô có em bé với một người bạn của anh mình.

Mặc dù chồng là một công tử ăn chơi, nhưng anh được sinh ra trong gia đình có đạo nên sau đó đã chịu trách nhiệm để rồi cưới Lệ Mai làm vợ. Cô theo chồng lên Đà Lạt làm dâu và sinh con. Họ có với nhau 2 người con. Thế nhưng hôn nhân không tình yêu của họ nhanh chóng rạn nứt.

Lệ Mai của thời trẻ vẫn chưa đủ chín chắn, trưởng thành, cô vẫn còn vô tư, hồn nhiên và ham vui. Cộng thêm việc chồng được điều đi công tác xa, hiếm khi về nhà nên cô cũng chẳng sẵn sàng hy sinh, vun vén cho tổ ấm. Mặc dù chồng là người tốt tính, hiền lành nhưng cuộc hôn nhân của họ luôn ngột ngạt vì cả hai không có điểm chung, càng chẳng có tình yêu. Sau 5 năm kết hôn, họ chia tay, Lệ Mai mang con về Sài Gòn sống khi cô mới 22 tuổi.

Đến năm 1967, cô gặp Mai Bá Trác – đại uý biệt kích gốc Đà Nẵng. Tôi nghe kể lại, đó là một người đàn ông điển trai, duyên dáng, lịch thiệp và được nhiều phụ nữ say mê. Họ có với nhau một cô con gái tên Mai Mai Misa. Đến năm 1972, họ cũng chia tay vì người đàn ông này quá đào hoa.

Giữa thời kỳ biến động nhất của lịch sử Sài Gòn, năm 1975, Khánh Ly đưa 3 con sang Mỹ. Trong tay không tiền, không nghề nghiệp, lại không có chồng bên cạnh, từ một danh ca lừng lẫy, cô phải làm lao công, cọ toilet cực nhọc để kiếm sống nuôi con.

Mãi sau này, cô mới hội nghệ ký giả Nguyễn Hoàng Đoan trên đất Mỹ. Ông không phải một người quá nổi tiếng, thậm chí nếu để so sánh ra thì Hoàng Đoan giống như cái bóng mờ nhạt sau lưng vợ. Nhưng người đàn ông hiền lành, giản dị, chân thành ấy lại một tay tạo nên sự thành công của Khánh Ly ở hải ngoại.

Nữ danh ca kể lại: “Anh không bao giờ cưa kéo hay tán tỉnh tôi và anh cho tôi cảm giác có thể tin cậy. Tôi lúc đó chưa dám nghĩ là anh có cho tôi tình thương hay không. Tôi chỉ nghĩ, đó là người mình có thể nương tựa. Rồi hai mảnh đời cô đơn muốn có một mái ấm, muốn có những bữa cơm gia đình kết hợp, ở với nhau, sống với nhau thì dần thương nhau”.

Năm 1976, sau lời tỏ tình đầy ngọt ngào và giản dị của Hoàng Đoan, Khánh Ly gật đầu đồng ý để họ có thể nương tựa vào nhau, vượt qua những ngày tháng khó khăn nơi xứ người. Đám cưới của họ bình dị đến mức chỉ tốn 100 USD, với đủ một bàn 12 người. Nhẫn cưới của họ chỉ có khoảng 80 USD thôi nhưng cả 2 đã đeo nó như cách người ta mang báu vật trên người.

Sau khi kết hôn, cô sinh cho người ký giả ấy một người con. Người đàn ông cuối cùng của Khánh Ly đặc biệt vô cùng. Chưa bao giờ cô thấy một người chồng quan tâm vợ đến mức bắt cô ăn uống kiêng khem để giữ dáng, nhưng sẵn sàng cho cô la rầy.

Đến năm 2015, ký giả Nguyễn Hoàng Đoan qua đời ở tuổi 71, khép lại 39 năm chung sống với nữ danh ca Khánh Ly. Giờ đây, sống trên đất Mỹ, cô vẫn có các con, đi hát đều đều nhưng chỉ là không còn một người tri kỷ đồng hành cùng bản thân trong cả cuộc sống lẫn sự nghiệp.

Có lẽ danh ca Khánh Ly nói đúng, bà đã ẩn số mạng dưới ngôi sao không mấy vui, nên cả cuộc đời bao giờ cũng sóng gió, truân chuyên, vất vả. Nhưng cũng chính những hỉ nộ ái ố ấy của cuộc đời đã khiến nữ danh ca trưởng thành, chín chắn, mạnh mẽ và độc lập biết bao nhiêu. Bà là người phụ nữ dám sống, dám yêu, vượt ra khỏi giới hạn và những định kiến đương thời để sống với chính mình.