Ba năm qua ghi nhận sự gia tăng đột biến trong số vụ các đường dây người Việt sử dụng nhà ở khu vực Hunter, NSW để trồng cầ n s a. Số người Việt bị b ắt rồi phải đi t ù ngày càng nhiều hơn, nhưng những người đứng đầu vẫn ở trong bóng tối.

Cho đến nay, những người bị kết án và bỏ t ù chỉ là “con chốt”, những thành viên “thấp cổ bé họng” nhất, họ là những người có cấp bậc thấp nhất trong hệ thống, những người trực tiếp làm công việc trồng trọt, những người đã đến Úc với hy vọng có một cuộc đời tốt đẹp hơn, những người vì hoàn cảnh bị buộc phải gánh chịu một rủi ro lớn hơn số tiền nhỏ họ kiếm được.

Họ là những sinh viên tìm đến Úc, theo đuổi một tấm bằng đại học ở Úc nhưng đã bỏ học, và quá xấu hổ nên đã không tìm đến sự giúp đỡ từ gia đình, hoặc sự giúp đỡ từ phía gia đình thực chất là không tồn tại để tìm đến.

Có những người đã quá hạn visa, rơi vào tình trạng nợ nần khủng hoảng, và sợ hãi hoặc không tin cơ quan hữu trách Úc.

Và có những người như Hoai Nam Nguyen, một thanh niên 24 tuổi ngây thơ trước những việc mình đã làm, không biết mình có thể bị bỏ t ù và, trong một trường hợp, tuyên bố không biết c ần s a là bất hợp pháp.

Hoai Nam Nguyen, lớn lên ở Quảng Bình, một tỉnh chuyên nghề chài lưới, nơi được thiên nhiên đãi ngộ với sông lững lờ trôi và rừng núi chập chùng nhường chỗ cho những hang động đá vôi kỳ vĩ – một bức tranh tuyệt đẹp và bình yên trong mắt du khách viếng thăm.

Nhưng với những người sinh ra ở đó, Quảng Bình là nơi phải oằn mình gánh chịu những cơn bão dữ dội, lụt lột và thiên tai ghé thăm hàng năm, và bên cạnh nghề ngư truyền thống, không có mấy cơ hội việc làm khác.

Với Hoai Nam Nguyen, người con lớn trong một gia đình nghèo túng và ba mẹ chẳng may đau bệnh quanh năm – đúng hơn là với nhiều người trẻ Việt Nam, dù có sinh trưởng ở nơi khắc nghiệt hay không, nước Úc là miền đất của cơ hội.

Hoai Nam Nguyen đã chắt chiu đến từng bạc cắc, rồi cha mẹ chạy đi vay mượn khắc nơi chỉ để lo cho anh có thể đến Úc với visa du học, để đi làm và gửi tiền ngược về cho gia đình khốn khó của anh.

Nhưng cũng như bao nhiêu trường hợp trước đó, hiện thân của giấc mơ Úc là sự cô lập chính mình trong một ngôi nhà không người ở, chỉ làm đúng một việc là trồng c ần s a, với lời hứa hẹn thù lao là vài ngàn đôla.

Những số phận như Hoai Nam Nguyen lại là con mồi để dụ hoặc những người trong chính cộng đồng của anh có cùng hoàn cảnh lao theo.

Và giấc mơ Úc đó sẽ kết thúc trong nhà t ù và tr ại gia m di trú.

Trong khi đó, trong hầu hết các trường hợp, các thành viên cấp cao trong bóng tối của những đường dây trồng c ần s a đó, những người đã ra sức săn lùng các thành viên yếu ớt nhất trong cộng đồng khi họ cần sự giúp đỡ nhất để làm việc cho họ.

Rồi khi ánh sáng tràn vào những căn nhà trồng c ần s a, những người chăm cây đó như những con chốt thí mạng. Những ông trùm trong bóng tối kia chỉ cần “cắt đuôi” gọn gàng, tìm nhà khác, chốt khác, rung đùi vì biết chắc những con chốt bị b ắt kia, hoặc là thật sự không biết họ là ai, hoặc là quá sợ hãi sẽ bị trả thù, nên danh tính các ông trùm vẫn luôn được màn đêm bao phủ.

Tháng Hai 2018, hàng loạt những cuộc khám xét và đột kích của giới chức Úc tiến hành trong khu vực Maitland. Cảnh sát đánh sập một tổ chức tội phạm m a tú y với trị giá đường phố $2.8 triệu đô la và b ắt g iữ năm công dân Việt Nam – tất cả đều là những người bé mọn làm việc chăm sóc cây c ần s a.

Trong số đó, có những người là di dân bất hợp pháp. Hai trong số họ đang trong cảnh nợ nần chồng chất ở cả Úc và Việt Nam, họ đã làm việc trồng cầ n s a với lời hứa hẹn mức thù lao hàng ngàn đô la để trả nợ sau khi thu hoạch.

Năm người đàn ông đó không bao giờ được trả món tiền thù lao mà họ được hứa, và hồi đầu tháng Tư 2019, đã bị tuyên án tù tối đa ba năm bốn tháng.

Những người đứng đầu tổ chức trồng c ần s a vẫn ở trong bóng tối.

Đó cũng là trường hợp của một ngôi nhà trồng c ần s a ở Wallsend, một ngôi nhà gạch hai tầng trên đường Irving St đã bắt đầu ngốn sạch điện năng của làng giềng và tỏa nồng mùi cầ n s a hồi tháng Sáu 2016.

Sinh viên đại học Baoti Ricky Nguyen, theo The Herald, một năm sau khi bị b ắt vẫn không nói với gia đình chuyện anh đang trong cảnh t ù t ội ở Úc, cũng từ chối không cho giới chức Úc cho biết ai đã thuê anh chăm sóc 127 cây c ần s a.

Tháng Bảy 2017, Baoti Ricky Nguyen bị bỏ t ù tối đa ba năm. Những người thuê mướn anh trồng cầ n s a vẫn điềm nhiên trong bóng tối.

Quay lại với người thanh niên gốc Quảng Bình, Hoai Nam Nguyen. Tháng 10 năm 2017, trong khi Hoai và “đồng nghiệp” trồng cây của anh, The Anh Hoang và Cuong Van Nguyen đang đi trên đường với nhau, chiếc xe bị cảnh sát dừng lại ở Adamstown. Trong thùng xe là 18 kí cầ n s a.

Hoai Nam Nguyen khai với cảnh sát rằng anh đã ở căn nhà đã được cải tạo lại thành nơi trồng cầ n s a một tháng, và cả câu chuyện dài của cuộc đời mình, những gặp gỡ đưa đẩy anh trồng cầ n s a – một người bạn giới thiệu công việc để “có tiền gửi về gia đình”

Mới tuần trước, Hoai Nam Nguyen, The Anh Hoang và Cuong Van Nguyen lãnh án t ù gi am tối đa bốn năm, với thời gian không tạm tha là hai năm ba tháng.

Khi đủ điều kiện để được tạm tha, họ sẽ bị đưa đến Trung tâm Giam giữ Di trú Villawood, nơi họ có thể sẽ phải sống mòn mỏi trong nhiều năm trước khi bị trục xuất về Việt Nam.

Một người phụ nữ, người được cho là người đứng đầu tổ chức, sẽ phải đối mặt với một phiên tòa tại Tòa án Newcastle vào tháng Chín tới đây.

Theo The Herald, bà là người duy nhất có cấp cao hơn trong các đường dây m a tú y Việt Nam bị buộc tội trong các cuộc điều tra lớn suốt ba năm qua.

Theo: sbs.com.au