Theo điều luật di trú Úc, những người sống bất hợp pháp muốn được cấp visa kết hôn thì ngoài những yêu cầu cơ bản, họ phải đưa ra được lý do bắt buộc – compelling reasons để xin miễn một điều khoản cấm, hay còn gọi là điều khoản 3.

Thông thường, có con với người có quốc tịch Úc hoặc thường trú nhân Úc được coi là lý do bắt buộc để được miễn điều khoản 3, nhưng có thai vẫn chưa được tính vì đứa bé chưa chính thức chào đời. Vậy nếu có thai, chưa sinh con và hết hạn visa thì phải chấp nhận về nước?

Bộ Di Trú sẽ nghiêm khắc và rất nhiều người phải “ngậm bồ hòn làm ngọt” để về Việt Nam để nộp visa kết hôn vì không đáp ứng được điều khoản này khi sống bất hợp pháp. Nhưng trường hợp của cô bé tên Hương (đã đổi tên) mà Di Trú Đào Nguyễn thực hiện thì điều khoản 3 được miễn thành công trước khi cô hạ sinh em bé. Mọi chuyện bắt đầu từ sự thiếu kiến thức và non nớt trong suy nghĩ của vợ chồng của Hương dù cả hai đến với tôi trước khi visa của cô hết hạn. Lúc tôi gặp Hương thì em chưa đủ 18 tuổi – quá trẻ để kết hôn theo luật, nhưng đợi đến khi đủ tuổi để kết hôn thì Hương đã ở quá hạn visa.

Vì muốn ở lại Úc và sợ nếu về Việt Nam thì sẽ khó quay trở lại, nên Hương đánh liều ở Úc bất hợp pháp. Đến khi đã đủ tuổi kết hôn và đã có đủ kinh phí thì Hương tìm đến tôi để nộp hồ sơ. Nhưng “đời không như là mơ” khi Hương quên một điều quan trọng rằng:visa của em đã hết hạn, em phải có con thì mới có thể được miễn điều khoản 3. Lúc này Hương chưa có thai, và em cũng không muốn có con vì còn quá trẻ. Tuy nhiên luật rất nghiêm khắc nên tôi bảo rằng nếu không có con, thì hồ sơ sẽ hoàn toàn thất bại. Khả năng em phải rời Úc để nộp lại hồ sơ là rất cao.

Mặc dù vậy, Hương vẫn khăng khăng muốn nộp hồ sơ, và tôi không nỡ đành lòng chối từ khi biết em đơn độc nơi xứ lạ quê người. Thêm nữa, tôi giúp Hương vì khát vọng muốn đổi đời và hy vọng vào cuộc sống mới ở Úc của em quá lớn. Tôi bảo Hương rằng em nên sinh con trong khoảng thời gian chờ đợi visa được xét thì khả năng chiến thắng cao khi ra tòa. Còn nếu Hương có con trước khi Di Trú xét hồ sơ thì có thể không cần ra tòa, và tôi sẽ tự tin làm visa hôn nhân thành công như em mong muốn.

Đứa con chưa chào đời vẫn có thể là bằng chứng thuyết phục

Bẵng đi một thời gian sau khi nộp hồ sơ, tôi vui mừng khi Hương thông báo rằng em đã có thai. Nhưng rồi chuyện gì đến cũng đến, Bộ Di Trú yêu cầu đưa ra lý do thuyết phục để tin rằng Hương nên được miễn điều khoản 3. Ngặt nỗi lúc này Hương còn hơn 2 tháng nữa mới sinh em bé. Đối với Bộ Di Trú, mang thai thì vẫn chưa chắc chắn bởi em bé chưa sinh ra, chưa hiện hữu nên không được xem là có con chung với thường trú nhân hoặc công dân Úc.

Tình thế đang ở trong tiến thoái lưỡng nan bởi một mặt thì Bộ Di Trú gắt gao cần giải trình, một mặt thì đứa trẻ chưa ra đời khó trở thành điều kiện thuyết phục. Với kinh nghiệm giải quyết các chuyện éo le, tôi phải cố gắng đưa ra lý do làm sao cho thuyết phục dù em bé chưa được sinh ra. Ngay lúc này, tôi lại phải làm thêm người động viên tinh thần cho Hương bởi em đã tính bỏ cuộc ở cấp Di Trú, em không muốn giải trình hay làm thêm bất kỳ điều gì và chấp nhận ra tòa vào “phút cuối”.

Trực giác cho tôi biết rằng giải trình hồ sơ lần này sẽ thắng, tôi hứa với lòng rằng sẽ giúp hết sức cho Hương lấy được visa ngay ở cấp Di Trú mà không cần phải ra tòa.

Thế là tôi soạn một bản tường trình pháp lý để xin miễn điều khoản 3. Khoảng thời gian chuẩn bị gấp rút với cả tuần cố sức thức trắng đêm, tôi đã tham khảo nhiều án lệ và các luận điểm quan trọng. Nội dung được cô đọng súc tích chỉ vỏn vẹn 5 trang giấy đầy thuyết phục. Trong đó, chúng tôi “xoáy” vào lý do Hương đang mang thai, và cái thai đã lớn không thể nào ép Hương về Việt Nam để sinh con được. Nếu Hương phải về thì sẽ ảnh hưởng đến thai nhi và cả người mẹ. Tôi tin vào “tình người” và sự công bằng của luật Úc. Thông qua nhiều dẫn chứng, cộng thêm một số lý do nhỏ khác xoay quanh gia cảnh Hương ở Úc tôi đã có một bản giải trình hoàn hảo.

Bên cạnh đó, tôi cũng đưa ra lý do rằng, nếu hồ sơ bị từ chối thì chúng tôi cũng khiếu nại. Đến lúc đó thì em bé cũng đã được sinh ra, và hồ sơ tòa cũng sẽ thắng. Nếu Di Trú cấp visa bây giờ thì sẽ là phương án giải quyết tốt hơn việc ra tòa, tiết kiệm chi phí – công sức – thời gian cho cả Di Trú, Tòa, và đương đơn.

Hạnh phúc vỡ òa
Thật vui mừng khôn xiết khi chỉ sau vài ngày đưa giải trình lên, Bộ Di Trú yêu cầu Hương đi khám sức khỏe và bổ sung lý lịch tư pháp mới để cấp visa. Điều này đồng nghĩa rằng Bộ Di Trú đã chấp thuận và những bước chân còn lại đến “giấc mơ Úc” đã không còn là chuyện xa vời.

Hương rất bất ngờ vì em vẫn chưa hạ sinh em bé mà đã được miễn điều khoản 3. Điều này khiến Hương lên tinh thần rất nhiều nên nên việc khám sức khỏe không gặp khó khăn và còn có dấu hiệu thai nhi khỏe mạnh. Hương bày tỏ sự vui mừng vì không phải ra tòa, tiết kiệm được chi phí để nuôi con. Cuối cùng, Hương cũng đã an tâm với những dự định ở Úc được bảo đảm bằng tấm “vé visa”.

Có một sự thật hiển nhiên rằng khi bạn không bỏ cuộc và quyết theo đến cùng, thì mọi cố gắng sẽ được đền đáp thỏa đáng. Và niềm vui vỡ òa của đương đơn cũng tỉ lệ thuận với sự sung sướng chúng tôi.