RSV: Cảnh báo khẩn cấp về vi rút mùa đông đang lây lan nhanh tại nước Úc
Loại vi-rút có khả năng gây chết người tấn công trẻ em chưa có vắc-xin đã bùng nổ khắp nước Úc trong đại dịch, làm dấy lên những cảnh báo khẩn cấp khi các ca bệnh hiện lại tăng trở lại.
RSV – vi rút hợp bào hô hấp – là nguyên nhân chính gây nhiễm trùng phổi ở trẻ em và có thể dẫn đến viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ.
Những trường hợp nghiêm trọng có thể giết chết trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi, những trẻ có đường thở nhỏ chưa hình thành hoàn toàn và phải vật lộn để chống chọi với nhiễm trùng.
Trên toàn cầu, gần 120.000 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong vì căn bệnh này mỗi năm.
Các trường hợp ở NSW đã tăng gần gấp đôi so với tuần trước, tăng từ 215 hai tuần trước lên 355 một tuần sau đó, và 40% những người bị viêm tiểu phế quản phải nhập viện.
Giống như bệnh cúm, nó thường xuất hiện nhiều nhất vào mùa đông nhưng đại dịch Covid đã thay đổi hành vi của nó một cách đáng kể ở Úc và chuyển thành một căn bệnh mùa hè.
Các chuyên gia cho biết các hạn chế khóa mùa đông trong thời gian lan truyền ban đầu của Covid đã đàn áp RSV.
Nhưng khi các bang bắt đầu mở cửa trở lại, các ca bệnh bắt đầu tăng với con số chưa từng thấy trong những tháng mùa hè.
Các nhà nghiên cứu tin rằng quyết định giữ cho các trung tâm chăm sóc trẻ em mở cửa trong thời gian đóng cửa là chìa khóa để căn bệnh này tồn tại trong các hạn chế của đại dịch.
Không giống như bệnh cúm, hầu như đã bị xóa sổ trong thời gian Covid, RSV tiếp tục lây lan trên toàn quốc sau đợt trấn áp ban đầu, nhưng hai chủng virus riêng biệt đã xuất hiện.
Do sự cô lập trong thời gian dài của Tây Úc, một dạng RSV khác có thể nhận dạng được đã phát triển ở phía tây so với dạng biến thể được tìm thấy ở các bang phía đông.
Dữ liệu mới được công bố bởi các nhà nghiên cứu Úc trong một nghiên cứu được công bố trên Nature cho thấy các đỉnh RSV ‘chưa từng có’ vào giữa tháng 11 năm 2020 và đầu tháng 1 năm 2021 ở NSW và vào tháng 12 ở ACT và WA.
Các quy định hạn chế nghiêm ngặt hơn ở Victoria đã chứng kiến sự bùng phát RSV vào cuối năm, bắt đầu từ tháng 1 năm 2021 trước khi đạt đến đỉnh điểm vào tháng 3.
Nghiên cứu cho biết: ‘Hoạt động của RSV vào năm 2020 xảy ra chậm hơn từ sáu đến chín tháng so với quan sát trong lịch sử.”
‘Tỷ lệ RSV cao hơn đáng kể so với tỷ lệ của ba mùa trước.’
Nghiên cứu cho biết nó nhấn mạnh ‘tốc độ nhanh chóng mà hoạt động có thể phục hồi trở lại khi các hạn chế về sức khỏe cộng đồng được nới lỏng.’
Tiến sĩ John-Sebastian Eden, thuộc Viện các bệnh truyền nhiễm của Đại học Sydney có trụ sở tại Viện Nghiên cứu Y khoa Westmead, cho biết các trung tâm chăm sóc trẻ em vẫn mở cửa là chìa khóa cho sự bùng phát trở lại của căn bệnh này.
Ông nói với Sydney Morning Herald rằng: “Ngay cả trong thời kỳ khóa cửa, đã có rất nhiều nỗ lực để giữ cho dịch vụ chăm sóc trẻ được mở [và] bạn chỉ cần một lượng nhỏ vi rút để tạo thành một chuỗi lây truyền.”
Một khi các quy định về cấm cửa tại địa phương được dỡ bỏ, căn bệnh này nhanh chóng nắm bắt và lây lan nhanh chóng trong giới trẻ.
“Đó là điều mà chúng tôi chưa từng thấy trước đây”
Tuy nhiên, sự lây lan tương tự vào mùa hè đã không lặp lại vào mùa hè năm nay khi hầu như tất cả các quy định cấm vận đã được dỡ bỏ trên toàn quốc sau khi hầu hết đất nước đã được tiêm vắc xin chống lại Covid.
Sự lây lan nhanh chóng của Omicron trong quần thể có thể đã dập tắt một đợt bùng phát RSV khác.
Tiến sĩ Eden nói thêm: ‘Các vi rút có xu hướng triệt tiêu lẫn nhau một chút; họ cản đường nhau.’
Thông tin cần biết về virus RSV
RSV thường là một bệnh mùa đông nhưng các đợt phong tỏa vì COVID đã chứng kiến một sự gia tăng lớn bất ngờ trong các ca bệnh vào mùa hè năm ngoái.
Các triệu chứng bao gồm sổ mũi, ho, giảm bú và sốt. Các biến chứng bao gồm thở khò khè và khó thở, có thể phát triển thành viêm phổi.
Giống như Covid, nó có thể lây truyền khi hắt hơi và ho, nhưng không giống như Covid, trẻ nhỏ đặc biệt bị ảnh hưởng bởi nó.
Bác sĩ nhi Daniel Yeoh viết trên The Conversation: “Hầu hết trẻ em sẽ bình phục mà không cần đến bệnh viện chăm sóc chuyên khoa và trẻ bị nhiễm trùng nhẹ có thể được điều trị bằng cách nghỉ ngơi tại nhà.”
‘Đó là nguyên nhân chính gây nhiễm trùng phổi ở trẻ em, thường gây ra viêm tiểu phế quản.”
‘Các trường hợp nghiêm trọng đôi khi dẫn đến tử vong, chủ yếu ở trẻ sơ sinh rất nhỏ.”
Hầu hết tất cả trẻ em đều đã từng bị nhiễm RSV khi được hai tuổi, nhưng trẻ sơ sinh trong năm đầu đời của chúng có nhiều khả năng bị nhiễm trùng nặng cần phải nhập viện vì đường thở của chúng nhỏ hơn. Trẻ sơ sinh cũng chưa hình thành khả năng miễn dịch đối với RSV từ những năm trước.
Tiến sĩ Yeoh nói thêm: ‘Điều trị RSV tập trung vào việc giúp trẻ thở (ví dụ: cho trẻ thở oxy) và cho ăn (ví dụ, truyền chất lỏng qua đường nhỏ giọt).’
Không có thuốc chủng ngừa RSV nhưng một số loại đang được phát triển.