Tráng từ từ mở mắt ra rồi nhỏm dậy, lẩm bẩm: “Xe tôi bị mìn phải không anh?”. Toàn xác nhận rồi nhắc Trường: “Vào xe xem có cậu nào làm sao không?”

Lệnh hành quân cấp tốc…

Tại chân Động Truồi, sau khẩu lệnh “Dỡ cố định!”, cả 5 xe tăng của Đại đội xe tăng 4, Lữ đoàn 203 nhanh chóng chặt, tháo dây cố định và ném tất cả những gì vướng víu trong xe, ngoài xe xuống vệ đường.

Các pháo hai Khoái và Lực được giao nhiệm vụ trông giữ đồng đồ này. Dỡ cố định xong, toàn đại đội nhanh chóng xuất kích lên chiếm “tuyến triển khai”.

Đội hình đại đội thành một hàng dọc. Đi đầu là xe 386 của Đại đội trưởng Bùi Quang Thận, tiếp đó là 381 của trung đội trưởng Trung đội 1 Mai Hồng Trị, 380 của trưởng xe Nguyễn Đình Luông, 387 của trung đội trưởng Trung đội 2 Phạm Xuân Tráng, cuối cùng là 390 của chính trị viên Vũ Đăng Toàn.

Con đường 14 đoạn này nhỏ hẹp như một con đường độc đạo, chỉ vừa hai băng xích xe tăng nhưng các xe vẫn không giảm tốc độ vì pháo hỏa chuẩn bị đã bắt đầu rồi.

Húc đổ cổng Dinh Độc Lập, xe tăng QGP đánh chiếm mục tiêu quan trọng bậc nhất.

… nhưng “số nhọ”

Dỡ cố định chậm hơn một chút nên hai xe 387 và 390 chạy sau đội hình chính hơi xa. Trong khi xe 386 và hai xe của trung đội Một bắt đầu rẽ lên sườn đồi thì xe của Tráng mới đến khúc cua cách đó gần năm trăm mét, Tráng giục lái xe Thanh: “Chạy nhanh lên chứ! Sao bỏ xa đội hình thế kia?”.

Lái xe Thanh nghiến răng tống số bốn và tăng ga, chiếc xe lao đi phăm phăm, ngay cả khi vào cua nó cũng chỉ hơi giảm tốc độ. Bỗng tất cả trước mắt Thanh tối sầm, một tiếng nổ dữ dội vang lên ngay dưới bụng xe, Thanh cảm thấy không thể điều khiển được chiếc xe nữa và gục đầu xuống kính lái.

Vừa giục lái xe tăng tốc độ xong, trưởng xe Tráng nhổm hẳn người chống hai tay lên cánh cửa trưởng xe để quan sát. Bỗng có một mãnh lực nào đó hất tung anh lên và ném xuống buồng truyền động phía sau.

Từ phía sau chính trị viên Vũ Đăng Toàn thấy một quầng bụi trùm kín xe Tráng, anh biết xe 387 đã vướng mìn nên giục lái xe Tập tăng tốc độ. Xe vừa dừng đằng sau xe 387 Toàn đã hô: “Tất cả xuống xe xem bên 387 có ai việc gì không?”.

Những người lính trên xe tăng 390 và 843 là cán bộ chiến sĩ thuộc lực lượng giải phóng có mặt sớm nhất ở Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975. Ảnh: Francoise Demulder, Bảo tàng LSQS.

Toàn và pháo hai Trường là những người xuống xe đầu tiên. Cả hai giật mình khi thấy Tráng nằm bất động trên buồng truyền động, còn hai chiến sĩ công binh bị hất khỏi xe đang rên rỉ bên vệ đường. Trèo lên xe Toàn vỗ mạnh vào vai Tráng: “Tráng! Tráng! Tỉnh lại đi!”

Tráng từ từ mở mắt ra rồi nhỏm dậy, lẩm bẩm: “Xe tôi bị mìn phải không anh?”. Toàn xác nhận rồi nhắc Trường: “Vào xe xem có cậu nào làm sao không?”.

Pháo hai Trường chui vào trong xe. Trong buồng chi ến đấ u khói bụi chưa tan hết nhưng vẫn nhìn thấy pháo thủ Phong đang nằm gục đầu trên hộp điều khiển pháo, pháo hai Thành ngồi dựa lưng vào thành xe, còn lái xe Thanh gục đầu vào kính lái, cả ba đều bất tỉnh nhân sự.

Trường vội lay gọi Thành, rồi Phong. Cả hai đều mở mắt nhưng ngơ ngác không hiểu điều gì đã xảy ra. Lúc này cả lái xe Tập, pháo thủ Nguyên cũng đã trèo lên xe và đang kéo lái xe Thanh ra ngoài.

Phải mất mấy phút cả xe 387 mới định thần lại được. Nhìn xuống mặt đường dưới bụng xe thấy hai cái hố nằm cạnh nhau. Thì ra đây là một cặp 2 quả mìn chứ không phải một quả riêng lẻ.

Cặp mìn “đúp” đã làm bay cả trục bánh dẫn hướng và hơn chục mắt xích, sức mạnh của nó làm bật khóa cửa an toàn nên cả Thanh, Thành và Phong đều bị sức ép. Phong còn bị cửa an toàn đập vào làm gẫy xương cẳng chân. Riêng có Tráng bị hơi thuốc nổ hất ra ngoài nhưng chỉ bị choáng nhẹ.

Nhìn lên trời không thấy hỏa lực chuẩn bị nữa Toàn vội nói: “Tớ phải đi ngay. Tráng ở đây lo khắc phục và đưa anh em đi viện nhé!”. Ngay sau đó xe 390 tìm đường vòng tránh vượt lên tham gia chi ến đấ u.

Sau khi xe 390 đi khỏi, trưởng xe Tráng vội tổ chức đưa Thành và Phong đi quân y, “cũng may có một số anh em công binh đi cùng chứ nếu không chẳng biết trông cậy vào ai” Tráng thầm nghĩ.

Từ trái qua phải,Vũ Đăng Toàn, Ngô Sĩ Nguyên, Lê Văn Phượng, Nguyễn Văn Tập bên xe tăng 390 đang trưng bày tại Dinh Thống Nhất.

Đưa thương binh đi xong xuôi, trưởng xe Tráng bảo lái xe Thanh: “Nghiên cứu xem có khắc phục được không?”

Sau cơn choáng lúc đầu giờ lái xe Thanh đã tỉnh hẳn, cậu ta chui xuống gầm xe quan sát và phát hiện ra hai cái hố. Thì ra đây là hai quả mìn chôn khá gần nhau, khi xích xe đè lên quả này nổ đã kích nổ cả quả thứ hai ở giữa bụng xe nên mới bẻ gãy khóa cửa an toàn được.

Về mặt lý thuyết thì trong trường hợp này có thể không cần đến bánh dẫn hướng mà nối xích vòng qua bánh chịu nặng cũng có thể cơ động tạm thời được để đưa xe về vị trí trạm kỹ thuật sẽ khắc phục sau. Đã được học về điều đó nên lái xe Thanh quyết định sẽ làm như vậy.

Thanh chui vào xe ấn nút khởi động. Thấy động cơ vẫn làm việc cậu phấn khởi lắm và bảo Tráng: “Bây giờ ta nối xích qua bánh chịu nặng thứ nhất là vẫn có thể chạy được!”. Tráng lập tức đồng ý.

Thế là hai anh em cởi trần ra cắt xích, nối xích mất gần một tiếng thì xong. Băng xích bên trái không có bánh dẫn hướng trông thật buồn cười, “y như thằng cụt chân”, Thanh nghĩ bụng vậy.

Sau khi nhìn ngó trước sau, Tráng xoa hai bàn tay lấm lem dầu mỡ vào nhau và bảo: “Tiến lên, lùi lại một tý xem có điều khiển được không?”. Sau đó anh ra trước đầu xe để chỉ huy.

Thanh nổ máy, vào số rồi cho xe tiến lên độ ba mét thì dừng lại gật gật đầu ra ý tốt. Tráng cũng gật đầu rồi xoè bàn tay ra đẩy về phía sau. Thanh gài số lùi, thả ly hợp, cậu kéo cần lái thử xem xe có chuyển hướng theo không, cái đầu cậu ta vẫn gật gà gật gù ra chiều đắc ý lắm.

Bỗng “ầm” một tiếng, một đụn khói từ phía sau xe bốc lên trùm kín chiếc xe, hơi thuốc nổ đẩy Tráng nằm ngã ngửa “tênh hênh” xuống mặt đường. Lái xe Thanh mặt tái mét, cậu không hiểu đầu cua tai nheo ra làm sao nữa.

Đến lúc khói đã tan, hai anh em cũng đã trấn tĩnh được mới dám lò mò ra phía sau quan sát: cả cái bánh chủ động và gần chục miếng xích đã bị quẳng đi đâu mất. Ngay chỗ đó là một cái hố toang hoác đang ngún khói.

Thủ phạm gây ra tiếng nổ và làm bay bánh chủ động của xe là quả mìn thứ ba. Ngồi phịch xuống mặt đường đầy bụi Tráng ngao ngán than: “Đúng là số ăn mày! Ba xe kia nó đi trước có sao đâu, đến xe mình thì lại bị. Đã thế lại bị những ba quả thì còn gì là xe nữa?”

Thật là “may hơn khôn! Số đã nhọ rồi thì phải chịu thôi”. Nhưng quả thật cũng là một tình huống hy hữu: Vẫn con đường độc đạo đó, 3 xe 386, 381, 380 đi trước không sao mà xe thứ tư lại bị. Và không chỉ 1 quả!