Thiếu quê hương là một buổi sáng thức dậy, mắt nhắm mắt mở bật nói bằng tiếng Việt với cô bạn cùng phòng người Mỹ để rồi ngơ ngác khi bạn hỏi, “Are you speaking in Vietnamese to me?’

Tôi du học và nỗi niềm thiếu quê hương
Tối nay ngồi một mình, sau một ngày rất dài, sau rất nhiều tiếng phải nói thứ ngôn ngữ mãi mãi không bao giờ là của mình, thấy “thiếu quê hương” vô cùng… Và hẳn là, mình không phải người duy nhất đang thiếu quê hương…

Ngày xưa còn bé, đọc Nguyễn, học được cụm từ Thiếu Quê Hương của cụ, hí hửng lắm, cứ thích lôi ra dùng mãi, vì nghe nó rất “cao siêu,” mà có lẽ theo kiểu Tây nói thì là “cool.” Bây giờ lớn rồi, mới hiểu thế nào là “thiếu quê hương,” mới hiểu cảm giác mẹ miêu tả là, một đêm trăng sáng, nhìn ra ngoài trời, tự nhiên nghĩ muốn về quê, ngồi bên ruộng lúa nghe ếch nhái kêu dù rằng mình cũng không hẳn có quê mà về….

Thiếu quê hương là một buổi sáng thức dậy, mắt nhắm mắt mở bật nói bằng tiếng Việt với cô bạn cùng phòng người Mỹ để rồi ngơ ngác khi bạn hỏi, “Are you speaking in Vietnamese to me?”

Thiếu quê hương là một hôm lang thang đi du lịch, bỗng nghe có ai đó nói tiếng mẹ đẻ, tự nhiên thấy lòng ấm áp chi lạ, dù rằng họ chẳng nói chuyện với mình…

Thiếu quê hương là những lúc chợt nhớ ra một bộ phim nào đó chiếu trên TV hồi còn bé tí, quay sang hỏi đứa bạn đi cùng chỉ để chợt nhớ ra là, “A, có nói hắn cũng không biết…”

Thiếu quê hương là khi ngồi nói chuyện với tụi bạn Mỹ và chúng nó ngạc nhiên hỏi, “You’ve never watched that TV show before?” “No, because I did not grow up here.”

Thiếu quê hương là những lần chỉ muốn gào lên một bài hát nhạc Trịnh với một ai đó, nhưng nhận ra rằng trong bán kính 100 m chỗ mình ngồi, không có một ai nói cùng ngôn ngữ với mình…

Thiếu quê hương là những ngày mưa ôn đới ảo não mệt mỏi, khi mình lẻ loi trên con đường vù vù những ô tô cửa đóng kín mít, lại nhớ cơn mưa nhiệt đới dữ dội, hết mình, nhớ chiếc áo mưa hai chị em trùm chung và lưng chị gày gò đạp xe…

Thiếu quê hương là một sáng mùa đông ảm đảm, đi bộ đến trường, nhìn những cành cây trơ trụi, và vài chiếc lá vàng quắt queo lăn lạo xạo trên đường nhựa xám xịt, tự nhiên ao ước màu xanh quanh năm của nhiều loài cây xứ nóng…

Thiếu quê hương là một hôm ốm, chỉ muốn trùm chăn xem ti vi nghe mẹ kể chuyện ngày xưa, nhưng cuối cùng cũng là tự mình lồm cồm bò dậy uống viên thuống đắng ngắt mẹ gói cho trước hôm bay…

Thiếu quê hương là những ngày Tết âm lịch ngồi thức thâu đêm làm đồ án, ao ước được ăn xôi chè mẹ nấu, được nũng nịu đòi tiền lì xì của anh chị vì dù sao cũng là bé nhất họ, lại cùng theo chị đi hái lộc, để cười ngặt nghẽo vì chị, với tinh thần bảo vệ môi trường, chỉ hái một chiếc lá, để ngày mùng hai theo mẹ đi đền Bà Chúa Kho bốc thẻ, hít hà mùi hương khói, và chăm chú nghe sư thầy giải quẻ thẻ dù chẳng hiểu được bao nhiêu…

Thiếu quê hương là những hôm đi giày bước ra khỏi nhà, bất chợt chỉ mong được nhìn thấy xe máy, xích lô, được hít mùi khói bụi, hay đơn giản là tạt vào một quán cóc bên đường rồi về đau bụng, mẹ nhăn mày thương xót mắng…

Thiếu quê hương là những sáng đi chạy, gặp toàn những cổ cồn xách ca táp, chợt mong nhìn thấy bóng các mẹ, cái chị tung tảy bộ đồ, tay vung vảy cái làn, vừa đi vừa buôn dưa lê dưa chuột…

Thiếu quê hương là những lần gọi điện về nhà, thấy mẹ kể Hà Nội hôm nay lụt, lại ao ước những ngày còn bé trốn mẹ đi lội nước, tắm mưa, lại bật cười vì thành phố yêu thương của mình bị gọi lái đi là Hà Lội…

Thiếu quê hương là lúc đi siêu thị, nhìn quả chuối được đựng trong cái khay xốp và quấn ba lớp ni lông, lại thấy như mình đang tung tăng đi chợ Ngọc Hà với bác, nhớ đủ thứ mùi lẫn lộn, nhớ màu sắc, nhớ tiếng nói cười ồn ào, có khi cả tiếng chửi nhau, nhìn bác nâng lên hạ xuống một nải chuối tiêu, vừa buồn cười vừa thương chi lạ, và nghĩ muốn cô cashier kia hãy cầm lấy một tờ giấy đốt lên mà huơ huơ xua vía ai đó, mình cũng được….